Breytingar á byggingarreglugerð!

9.12.2021

Nýlaga tók gildi breyting á byggingarreglugerð sem felur í sér ný flokkun mannvirkja eftir umfangi þeirra m.t.t. stærðar, notkunar, hættu á manntjóni og umhverfisáhrifa. Breytingin er í takt við áform um einföldun stjórnsýslu byggingamála sem fram koma í nýjum stjórnarsáttmála. 

Þar sem byggingarframkvæmdir eru kostnaðar- og tímasamar er gott að allir kynna sér þessar breytingar. Mannvirki eru nú flokkuð í þrjá umfangsflokka:

1. Í umfangsflokki 1 er minni mannvirkjagerð, t.d. frístundahús, geymsluhús, landbúnaðarbyggingar, gestahús, stakstaðir bílskúrar, viðbyggingar og niðurrif mannvirkja. Ekki er þörf á að sækja um byggingarleyfi fyrir þessar framkvæmdir, en sækja skal um byggingarheimild („byggingarheimild“ er nýtt hugtak). Umsóknum um byggingarheimild skulu fylgja aðaluppdrættir ásamt byggingarlýsingu, skráningartafla (ef við á), gögn sem sýna eignarheimild og samþykki meðeigenda, og önnur gögn sem byggingarfulltrúi telur nauðsynleg t.d. umsögn Minjastofnunar þegar við á.

Skilyrði fyrir veitingu byggingarheimildar eru eftirfarandi: samræmi framkvæmdar við skipulag, yfirferð og staðfesting aðaluppdrátta, skil á skráningartöflu (ef við á), staðfesting byggingarstjóra, greiðsla viðeigandi gjalda, og að byggingarstjóri og hönnuður eru með samþykkt gæðastjórnunarkerfi. Ekki er þörf á staðfestingu iðnmeistara vegna byggingarheimilda. Ekki er gert ráð fyrir yfirferð séruppdrátta, en þeim ber að skila til byggingarfulltrúa áður en lokaúttekt fer fram. Byggingarstjóri annast innra eftirlit með verkinu og sér um framkvæmd áfangaúttekta.

2. Í umfangslokki 2 eru m.a. íbúðarhús, gistiheimili, atvinnuhúsnæði og iðnaðarhúsnæði. Sækja skal um byggingarleyfi fyrir þessar framkvæmdir, en skilyrði fyrir útgáfu þess eru að mestu óbreytt frá því sem var. Séruppdrættir og greinargerðir hönnuða skal skila til yfirferðar og staðfestingar áður en vinna við viðkomandi verkþátt hefst. Byggingarstjóri annast áfangaúttektir, en byggingarfulltrúi sér um öryggisúttekt, lokaúttekt, og stöðuskoðanir þar sem skoðað er m.a. hvort byggingarstjórar framkvæma reglulega áfangaúttektir.

3. Í umfangsflokki 3 eru mannvirki þar sem mikill fjöldi fólks getur safnast saman, s.s. verslunarmiðstöðvar, skólar, íþróttahús, virkjanir og hjúkrunarheimili. Þessi mannvirki eru byggingarleyfisskyld eins og þau í flokki 2, en gert er ráð fyrir því að byggingarfulltrúi framkvæmi stöðuskoðanir oftar.

Það hafa einnig breyst ákvæði um tilkynningarskyldar framkvæmdir. Til tilkynningarskyldra framkvæmda teljast nú einungis: nýklæðning þegar byggðra mannvirkja, tjaldhýsi sem nota skal í atvinnustarfsemi, stöðuhýsi sem standa eiga lengur en 4 mánuði, heitir og kaldir pottar, lítilsháttar breytingar á brunahólfun eða burðarvirki (allt að 5% en aldrei meira en 5m²) og breytingar á lögnum. Framkvæmdir þessar skulu vera í samræmi við skipulag. Með tilkynningum skulu fylgja aðaluppdrættir og greinargerð löggilds hönnuðar. Sé tilkynnt um breytingar á þegar byggðu mannvirki, þar sem aðaluppdrættir eru til staðar, þarf ekki að skila aðaluppdráttum í heild heldur aðeins þeim hluta aðaluppdrátta sem sýna breytingarnar. Ekki er heimilt að hefja mannvirkjagerð án staðfestingar leyfisveitanda. Hafi byggingarfulltrúi þó ekki gert athugasemdir við tilkynnta framkvæmd innan þriggja vikna frá móttöku tilkynningar telst hún staðfest og er þá heimilt að hefja framkvæmdir. Vakin er þó athygli að eigandinn ber ábyrgð að framkvæmdir séu í samræmi við skipulag, lög og reglugerðir.

Breytt eru einnig ákvæði um þær framkvæmdir sem eru hvorki byggingar- né tilkynningarskyldar og falla ekki undir byggingarheimild. Þessar framkvæmdir eru nú: viðhald utan- og innanhúss, þ.m.t. endurnýjun léttra veggja, uppsetning móttökudiska allt að 1,2m, allt viðhald lóða, girðinga, bílastæða og innkeyrslna, gerð palla og annar frágangur á eða við yfirborð, skjólveggir og girðingar að uppfylltum skilyrðum, og smáhýsi allt að 15m² og ekki hærri en 2,5m einnig að uppfylltum skilyrðum.

Önnur breyting er að það er nú val hönnuða á hvaða formi  teikningar er skilaðar til byggingarfulltrúa. Hægt er t.d. að skila teikningum á rafrænu formi með rafrænni undirskrift. Gildandi byggingarreglugerð með breytingum er hægt að skoða á vefsíðunni  byggingarreglugerð.is . Verið er að vinna í uppfærslu á stafrænu umsóknarkerfi sveitarfélagsins Íbúagátt til samræmis við þessar breytingar.

Vakin er athygli á nýrri síðu mannvirkjaskra.is . Á síðunni er hægt að skoða upplýsingar um mannvirki á Íslandi. Húsnæðis- og mannvirkjastofnun (HMS) gerir ráð fyrir því að í framtíðarútgáfum verður hægt að nálgast þar upplýsingar um breytingar sem áttu sér stað á húsum, s.s. viðhaldssögu.

Svo á endanum er vakin athygli á að þann 1. desember var dagur reykskynjara. Reykskynjari er eitt mikilvægasta öryggistæki heimilisins sem hefur bjargað ófáum mannslífum. Um er að ræða ódýr öryggistæki sem eiga að vera á hverju heimili og mælst er til þess að reykskynjarar séu í öllum rýmum og herbergjum heimila. Mikilvægt er að skipta um rafhlöðu einu sinni á ári, en líftími reykskynjara er að hámarki 10 ár og nauðsynlegt að prófa hann reglulega. Mikilvægt er einnig að vera með virkt slökkvitæki í hverju heimili og eldvarnateppi í eldhúsum.

Bartek Skrzypkowski, byggingarfulltrúi Sveitarfélagsins Hornafjarðar